HANLAR VE KERVANSARAYLAR :

        Hanlar ve Kervansaraylar, bilhassa Selçuklu devrinin eserleri olup,anıt değeri taşıyan tarihi yapılardır. Hanlar ve Kervansaraylar askeri ve sivil özelliklidirler. Askerî sevkıyatlarda ve ticaret kervanlarının konaklamasında bilhassa güvenlik görevini de yerine getirmeleri bakımından Selçuklu döneminde önemli bir görev ifa etmişlerdir. Isparta il sınırları içinde bulunan Kervansarayların tamamı Konya-Antalya yolu üzerinde yer almaktadır.

        Bu gün Isparta’da eski hanlardan hiçbiri ayakta kalmamıştır. Eskilerden bilinenler şunlardır: Kerimpaşa Hanı, Antalyalıoğlu Hanı, Hatipoğlu Hanı,Alaybeyoğlu Hanı, Pamuk Hanı, Vakıfhan, Kereste Hanı, Nalbant Hanı. Kerimpaşa ve Nalbantoğlu hanları Kaymakkapı civarında (şimdiki Isparta Otelinin yerinde), Antalyalıoğlu hanı Samanpazarı’nda, Hatipoğlu Hanı ve Pamukhanları tuz pazarında, Alaybeyoğlu Hanı Ulu Camiî karşısında, Kereste Hanı hükümet civarında,Vakıf Han ise buğday pazarında idi.

        Eğirdir yeni mahallede bulunan Eğirdir Hanı, Klâsik Selçuklu Hanları özelliğini taşımaktadır.Eğirdir Kervansarayı, ilçe merkezinin 3 km. güneyinde, göl kıyısında yer alan yapı Anadolu Selçuklu Kervansaraylarının en büyüklerindendir. Konya-Antalya kervan yolu üzerinde avlu ve kapalı mekan olmak üzere iki bölümdür. Her iki bölümde yıkılmıştır. Avlunun doğu duvarı ortadan kalkmış, günümüze kalabilen diğer beden duvarlarının kaplamaları sökülmüş, bu nedenle duvarlar bir hayli incelmiştir. Açıkta kalan moloz taş örgünün içine sızan sular duvarların daha fazla yıpranmasına sebep olmaktadır.

        Eğirdir hanı 1237 yılında II. Gıyaseddin  Keyhüsrev tarafından yaptırılmıştır. Hanın tarihi kesin olarak bilinmemekteydi. 1993 yılında kervansarayda yapılan kazılar sonucu ortaya çıkarılan geometrik süslü taş parçası Dündarbey medresesinin portalindeki  sol mihrabiyenin çerçeve bordüründeki kırık yere tam oturmuştur ve kompozisyon tamamlanmıştır.

        Böylece medresenin 1301 yılında inşası sırasında portalin handan sökülerek taşındığı ve dolayısıyla hanın inşa tarihinin portalde belirtildiği üzere 1237 yılında yapıldığı kesinlik kazanmıştır.1237 yılında yapılan han 64 yıl gibi kısa bir süre sonra işlevini yitirmiş, büyük bir yangın geçirdiği anlaşılan hanın taşları medreseye taşınmıştır.

        Gelendost “ Kudret Hanı” namı ile tanınan ve Yeşilköy mevkiînde bulunan Gelendost Hanı da klâsik bir Selçuklu devri hanıdır. 2. avluda bulunan kitabeye göre han; M.1233 yılında Mubarezettin  Ertokuş tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır.

        Uluborlu Fatmacık mevkiînde sadece bir kapısı kalmış ve halk arasında “Han Yıkığı” diye anılan kervansaray yıkıntısı vardır.